Δευτέρα 27 Ιανουαρίου 2014

Αναβρυτά Γρεβενών (Βράτσινον)



14. .ΑΝΑΒΡΥΤΑ



Γράφει ο Βασίλης Αποστόλου (από το βιβλίο μου "ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΓΡΕΒΕΝΩΝ" σελ.386 Κοζάνη 2018 Αυτοέκδοση)

Η φωτογραφία είναι του Μαρκόπουλου Δημήτρη. 


Γενικά: Ο οικισμός Αναβρυτά χτισμένος σε υψόμετρο 867 μέτρων είναι ένα πανέμορφο χωριό. Οι πρόσφυγες κάτοικοι αποτελούνται από τις περιοχές Τραπεζούντας και Σαμψούντας. Βρίσκεται ανάμεσα στα χωριά Καληράχη, Αλατόπετρα, Μαυρονόρος, Ζάκας.
“Έχει 50 οθωμανικές οικογένειες, τέμενος” (Σχινάς 1866).
Στον εκλογικό κατάλογο της Υποδιοικήσεως Γρεβενών του 1914 ήταν εγγεγραμμένοι 75 μουσουλμάνοι οι οποίοι αναχώρησαν από τα Αναβρυτά  σύμφωνα με το  άρθρο 3 της σύμβασης της Λοζάνης που υπογράφτηκε στις 30-1-1923 περί ανταλλαγής των ελληνικών και τουρκικών πληθυσμών  στις 7-4-1924.

 Κοινοτικά: Ο οικισμός με την επωνυμία Βραστόν ή Βράτσινον  στις 31-12-1918  προσαρτάται στην κοινότητα Βραβονίτσης. Με το ΦΕΚ 18 Α  με ημερομηνία 1-2-1927 ο οικισμός ονομάζεται σε Αναβρυτά. Με την απόσπαση του οικισμού από την κοινότητα Καληράχης  συστήνεται η κοινότητα Αναβρυτών με το ΦΕΚ 296Α με ημερομηνία 30-11-1927. Στις 4-12-1997 προσαρτάται στο Δήμο Θεοδώρου Ζιάκα.
Ο πρόεδρος της κοινότητας στις 24-3-61 προς το Διοικητή Αγροφυλακής Κοζάνης αναφέρει ότι η ίδρυση ιδίας θέσεως αγροφύλακος στην κοινότητα επιβάλλεται δια τους λόγους ότι: 1) Είναι φύσει αδύνατον εις αγροφύλαξ (Καληράχης-Αναβρυτών) να ασκεί επίβλεψη λόγω του ότι οι καλλιεργούμενες εκτάσεις είναι εγκατεσπαρμένοι εις μεγάλη έκταση. 2) Το χωρίο μας αποτελεί την κυρία διάβα των αιγοπροβάτων των βλάχικων χωρίων. Επειδή δε προσεγγίζει ο χρόνος να διέλθουν τα αναφερθέντα ποίμνια, άπαντες οι κάτοικοι του χωρίου Αναβρύτων αιτούνται την  ίδρυση ιδίας θέσεως αγροφύλακος διότι διαφορετικά ολόκληρος η καλλιεργήσιμος έκταση είναι εκτεθειμένη εις καταστροφή. Υπογράφεται και από 37 κατοίκους.
Κοινοτικό Δελτίο Απογραφής: Πρόεδρος Ν. Φλαμπουλίδης. Οικίες 39. Πληθυσμός 189. Καταστραφείσες οικίες 13 δια πυρπολήσεως υπό των Γερμανών στις 9 Ιουλίου 1944.

Αρχαιότητες: Στη θέση “Μεζάρια” σε μια έκταση δέκα στρεμμάτων ήταν χτισμένος οικισμός, υπάρχουν αποθηκευτικά πιθάρια, πήλινες αγνύθες, θραύσματα από κεραμίδες (Σαμσάρης)
.
Εκπαίδευση: Ο επιθεωρητής ζητά την ίδρυση δημοτικού σχολείου καθ’ ότι οι μαθητές υπόχρεοι προς φοίτηση ήταν 34 (15/7/1938 ΑΒΕ 70 ΣΑΕ 49).
Ο Οικονομικός έφορος Γρεβενών ζητά στις 19-11-1940 από το Νομάρχη τη διακήρυξη δια ενοικίαση οικήματος που αφορά εγκατάσταση του νηπιαγωγείου Αναβρύτων.
Ο επιθεωρητής αποσπά το διδάσκαλο Αθανάσιο Τσιώλη εκ του δημοτικού σχολείου Αναβρύτων στο δημοτικό σχολείο Μεσολουρίου, δια το συμφέρον της υπηρεσίας με δαπάνες του Δημοσίου 300 δραχμών (22-2-41 ΑΒΕ 70 ΣΑΕ 52).
Ο επιθεωρητής αποσπά το διδάσκαλο Αθανάσιο Τσιώλη εκ του δημοτικού σχολείου Αναβρύτων στο δημοτικό σχολείο Καλληράχης (20-9-41 ΑΒΕ 70 ΣΑΕ 52).

Επισιτιστική βοήθεια: Η Κοινοτική Επιτροπή Διανομών στις 29-10-45 με αναφορά στον Έπαρχο Γρεβενών, πρόεδρο της Υποεπιτροπής Διανομών, «ζητά συμπληρωματική ποσότητα ειδών ιματισμού έστω και φθαρμένων και ακαταλλήλων για τις ανάγκες των κατοίκων και της κοινότητας, οι οποίοι  από πάσης μεν απόψεως ιδία όμως από απόψεως ιματισμού ευρίσκονται εις αθλιεστάτη κατάσταση και εις χειροτέραν μοίρα από τους κατοίκους όλων σχεδόν των χωρίων και των εχόντων μεγαλυτέρα πυροπάθεια τοιούτων. Η πυροπάθεια, η λεηλασία και η ολοκληρωτική καταστροφή της φετινής εσοδείας λόγω της ανομβρίας έφερε αυτούς εις απερίγραπτο ένδεια  μη δυναμένη να αντιμετωπισθεί υπό των ιδίων άνευ σοβαρής ενισχύσεως. Η χορηγηθείσα  ποσότης ήτο ανεπαρκέστατη σχετικώς με τις ανάγκες των κατοίκων, επί 80 αντρών και γυναικών χορηγήθηκαν 20 παλτά γυναικεία και 15 σακάκια ανδρικά»(60/164).

Ιερά: α)Ενοριακός ναός Αγίου Γεωργίου. Η εκκλησιαστική επιτροπή Αναβρυτών[1],  στις 15-8-33 παρακαλεί θερμά  το Νομάρχη Κοζάνης να εγκρίνει τη χορήγηση αδείας συλλογής εράνου στην επαρχία Γρεβενών για ανέγερση ναού καθότι στερούνται τοιούτου από την εγκατάσταση στον οικισμό. Αναφέρουν ότι διάγουν ζωή όχι αληθινών χριστιανών αλλ’ αγρίων εν τω δρόμω κινδυνεύοντες να απολέσουν και αυτόν τον ανθρωπισμό. Άνευ της συνδρομής των φιλάνθρωπων χριστιανών της επαρχίας αδυνατούν να ανεγείρουν ναό διότι όλοι είναι πάμπτωχοι πρόσφυγες, συνολικά 35 προσφυγικές οικογένειες  και η κοινότης βρίσκεται σε οικτρά οικονομική κατάσταση. β)Άγιος Δημήτριος.γ)Άγιο Πνεύμα όπου και το πανηγύρι.

Οικονομία: Η κοινότητα Αναβρυτών το Μάιο του 1959 ζητά την κατασκευή του καταστραφέντος ξύλινου καταστρώματος της γέφυρας επί του Βενέτικου ποταμού. Ο Διευθυντής των Τεχνικών Υπηρεσιών της Νομαρχίας Κοζάνης ενημερώνει ότι επί της επαρχιακής οδού Ελάτου-Αναβρυτών και επί του Βενέτικου ποταμού έχουν κατασκευασθεί τα βάθρα μονίμου γέφυρας ανοίγματος 25 μέτρων. Η κοινότητα στήριξε στα βάθρα ξύλινο κατάστρωμα το οποίο εξυπηρετούσε μόνο τους πεζούς και τα υποζύγια, το οποίο κατεστράφη. Ζητά από το Νομαρχιακό Ταμείο τη χρηματοδότηση της κατασκευής του καταστρώματος της γέφυρας καθ’ ότι συνδέει πολλά χωριά (60/2010).

Πληθυσμός:1913=254. 1920=212. 1928= 125. 1940=179. 1951=138. 1961=158. 1971=63. 1981= 55. 1991=40. 2001=43. 2011=23. (95ος κατά σειρά από τους 112 απογραφέντες οικισμούς με την απογραφή του 2011).






[1] Κ.Σαβουλίδης, Χρή. Καστανίδης.









Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου